منهنجو شهر شهدادڪوٽ

 . Edited required. some photo representing Shahdadkot

فيچر

عبدالسليم سولنگي رول نمبر 06

                                              منهنجو شهر شهدادڪوٽ                                

                                                            عبدالله سولنگي

                           هر شهر پنهنجي ڪنهن نه ڪنهن ڪم يا شيءَ سان مشهور هوندو آهي جيئن شڪارپور آچار جي ڪري، ميهڙ مائي جي ڪري،خيرپور کارڪن جي ڪري ائين ئي صوبي سنڌ جي اتر شهرن مان ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي دل، بلوچستان جو لنگهه شهر شهدادڪوٽ پڻ چانورن جي آبادگاري ۽ ڪاروباري لحاظ کان مشهور آهي جيڪو تقريبن 5 لک جي آبادي وارو شهر آهي.

     شهدادڪوٽ جو پراڻو نالو شهدادپور هو سن 1914 کان 1922ع جي وچ داري شهدادپور نالو مٽائي شهدادڪوٽ رکيو ويو، ڇاڪاڻ جو شهدادپور صوبي سنڌ ۾ 2 شهر ٿي پيا هئا 1 شهدادپور سانگهڙ ضلعي وارو ۽ ٻيو لاڙڪاڻي ضلعي وارو مطلب شهدادڪوٽ، جنهن جي ڪري ٽپال، ريل گاڏي ذريعي گڊز جو سامان ۽ مال وارا گاڏا ڀل سبب ادلا بدلي ٿي ويندا هئا تنهن ڪري انگريزن گهڻي سوچ ويچار کانپوءِ ريلوي اسٽيشن شهدادپور ۽ شهر شهدادپور جو نالو تبديل ڪري ريلوي اسٽيشن تي سيلرا شهدادڪوٽ لکيو ۽ شهر کي سرڪاري رڪارڊ ۾ شهدادڪوٽ لکيو ويو.

       سيلرا ڳوٺ ريلوي اسٽيشن جي ڀرسان هو تنهنڪري نشاندهي ڪري سيلرا شهدادڪوٽ لکيو ويو، جڏهن ته شهر ۾ وڏو ڪوٽ هئڻ ڪري شهدادپور جي پور کي ڪٽي ڪوٽ ڪيو ويو جيڪو ڪوٽ سندن کهاوڙن جو هو شهدادڪوٽ کي 2004 ۾ضلعي لاڙڪاڻي کان الڳ ڪري قمبر شهدادڪوٽ ضلعو ٺاهيو ويو پر افسوس جي ڳالهه اها آهي ته ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي ٺهڻ کانپوءِ ضلعي جي حيثيت قمبر شهر کي ڏني وئي جيڪو سندس شهدادڪوٽ تعلقي کان ڪاروباري ۽ تعليمي لحاظ کان گهٽ آهي. ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي تعلقن مان سڀ کان وڏي آدمشماري رکندڙ علمي ادبي ڪاروباري تعلقو شهدادڪوٽ ئي آهي.

     شهر جي آباديءَ سان گڏوگڏ پڻ ترقياتي ڪم به وڌيا آهن ۽ شهر جي سونهن لاءِ وڏا هوٽل ۽ ريسٽورنٽ ۽ وڏيون بيڪريون ٺاهيون ويون آهن جنهن ۾ گرين اسٽار هوٽل بلوچ هوٽل ۽ ريسٽورنٽ ٽانوري شاخ وارو، ڊيسينٽ بيڪري، نوجوانن جي تفريح جو مرڪز بڻيل گلشير عرف گلشو علڻ شاهه وارو هوٽل ۽ سندس هائي وي وارو هوٽل جيڪو رات جي اونداهين ۾ رونق ڪندو آهي، مشهور جوس وارو دين ڪمبوهه وارو مهراڻ جو جوس ڪارنر جيڪو اي سيڪشن جي ٿاڻي جي لڳ آهي ۽ يامين جي چانهه جيڪا اديب،شاعر ۽ شاگرد پيئڻ لاءِ سندس گرلز هائي اسڪول جي اڳيان شام جي پهر ۾ ڪرسيون رکي ويهندا آهن هوڏانهن ڪمبوه محلا سونا چوڪ تي پپو ڪباب واري وٽ لٺ لڳي ويندي آهي ۽ شهر جا چڱا چوکا ماڻهون سندس شيخ ڪباب کائڻ لاءِ پپو وٽ انتظار ۾ بيٺل هوندا آهن.

 شهر ۾ وڏي تبديلي اها به اچي وئي آهي ته جيڪو شهر بدامني ۽ ڏوهن ۾ مشهور آهي اڄ اهو شهر محبتي ۽ پر امن بڻجي ويو آهي مطلب ته تمام سٺو ۽ امن وارو ماحول ٿي ويو آهي. تعليم جي رجهان سان گڏوگڏ علمي ۽ ادبي پروگرامن جي ڪري جاگيرداري ۽ سرمائيداري چڱي حد تائين گهٽجي وئي آهي. شهدادڪوٽ جي دل ڪوٽو موٽو چوڪ کي سڏيو ويندو آهي جتي حبيب بئنڪ، نيشنل بئنڪ، ايم سي بي بئنڪ، بلوچ هوٽل پنهل ساکاڻيءَ جو هوٽل، مشهور چاٽ وارا ۽ نانگو مٺائي وارو مطلب ته هر شيءِ هن چوڪ تي موجود آهي تنهن ڪري شهر جي دل ڪوٺيو وڃي ٿو. ڪوٽو ۽ موٽو ٻه ڀائر هئا جيڪي هندو هئا جنهن جو 1940 کان 1950 واري ڏهاڪي ۾ هڪ وڏو دڪان هوندو هو ڪوٽو موٽو جو دڪان هر هڙتال کان مستشنيٰ هوندو هو ڇو جو هنن جي دڪان تي دروازو ڪونه  هوندو هو دڪان سندس ڪريانه، جنرل اسٽور ۽ ميڊيڪل لڳو پيو هوندو هو مطلب هر شيءِ اتي هر وقت موجود هوندي هئي دڪان 24 ڪلاڪ کليل هوندو هو، ڪوٽو موٽو ذات جا چگهه هئا، ڪوٽو سنهو سيپڪڙو ۽ موٽو ٿلهو هوندو هو هميشه پاڻ هڪ ٻئي کي دوست سڏائيندا  هئا تنهن ڪري ليکڪن انهن کي دوست ڪري لکيو آهي پر اصل ۾ اهي سڳا ڀائر هئا. پاڻ سماجي سيوڪ به هئا شهرين جي هر مسئلي ۾ سندن گڏوگڏ هوندا هئا. 10 مهرم هجي يا چهلم مجلس ٿيندي هئي ته ذاڪرن جي اڳيان خوشبودار اگر بتين جي دٻي ۽ ڪلو ٻه کنڊ جو ۽ شربت جو شيشو ان جي ٽيبل تي وڏي نياز ۽ نوڙت سان ٻانهون ٻڌي ڀرڪندا هئا انهن ڀلائن ۽ سماجي خدمتن جي ڪري انهن جي وڃڻ کانپوءِ چوڪ تي نالو رکيو ويو